Sprzedaż wysyłkowa a wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO)

Like Don't move Unlike

 

6

1. Stan prawny obowiązujący przed dniem 1 lipca 2021 r.

Sprzedaż wysyłkowa na gruncie ustawy o VAT zgodnie z art. 2 pkt 23 należy rozumieć jako dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa dokonywana jest na rzecz:

• podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej (VAT), którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub
• innego niż wymieniony w lit. a podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej

Powyższe przepisy nie mają jednak zastosowania do: 

• nowych środków transportu; 
• towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz;
• towarów opodatkowanych według zasad określonych w art. 120 ust. 4 i 5 (marża);
• wyrobów akcyzowych (w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju dostawę towarów uznaje się w każdym przypadku za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia).

Polscy podatnicy realizujący sprzedaż wysyłkową ograniczeni są limitem dopuszczalnej wartości zbywanych towarów do jednego państwa członkowskiego. Każdy kraj UE posiada własną wielkość limitu sprzedaży towarów w ramach wykonania sprzedaży wysyłkowej. Wartość takiego limitu należy pomniejszyć o kwotę podatku VAT. Do czasu przekroczenia limitu transakcji, polski podatnik może opodatkować daną sprzedaż krajową stawką VAT (23%).

Po przekroczeniu kwoty dopuszczalnej (rocznej) wartości sprzedaży, każda kolejna sprzedaż zrealizowana w ramach sprzedaży wysyłkowej musi być opodatkowana w kraju UE przeznaczenia.

Opodatkowanie w państwie UE przeznaczenia oznacza obowiązek stosowania tamtejszych stawek podatku VAT właściwych dla dostawy towarów wykonywanej w ramach sprzedaży wysyłkowej.

Oznacza to, także konieczność rejestracji do VAT w kraju przeznaczenia, a także zawiadomienie pisemne polskiego naczelnika urzędu skarbowego na formularzu VAT-21 o dokonaniu takiego wyboru. Ponadto w ciągu 30 dni od dokonania pierwszej sprzedaży wysyłkowej, po wyborze wariantu opodatkowania w kraju UE przeznaczenia wysyłki, podatnik jest zobligowany przedstawić polskiemu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego dokument potwierdzający zawiadomienie właściwego organu podatkowego w innym państwie członkowskim o zamiarze rozliczania w tym państwie członkowskim podatku VAT od zrealizowanej sprzedaży wysyłkowej. Pouczenie w tym zakresie znajduje się w części D zawiadomienia VAT-21. Należy mieć na względzie, że przedłożenie dokumentacji, która potwierdza wyłącznie rejestrację do VAT w innym kraju członkowskim, może jednak okazać się niewystarczające. Treść przepisu wskazuje na obowiązek przedłożenia zawiadomienia zagranicznego fiskusa o zamiarze rozliczania w tym państwie członkowskim sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju. Warto więc przedłożyć dodatkowo dokument, z którego wynika zamiar rozliczania sprzedaży wysyłkowej w tym kraju.

Dodatkowo art. 23 ust. 14 oraz ust. 15 ustawy o VAT nakłada obowiązki dokumentacyjne w zakresie wywozu towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju. Podatnik powinien posiadać dokumenty przewozowe oraz dokumenty potwierdzające odbiór towarów poza terytorium kraju. 

2. Stan prawny obowiązujący po dniu 1 lipca 2021 r.

Od dnia 1 lipca 2021 r. zmieniły się zasady rozliczenia VAT od takiej sprzedaży. Zamiast dotychczasowej „sprzedaży wysyłkowej” należy posługiwać się pojęciem „wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość” (WSTO).

Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość to dostawa towarów, które są wysyłane lub transportowane przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w wysyłce lub transporcie towarów, z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego, pod warunkiem że spełnione są łącznie następujące warunki:

a) dostawa jest dokonywana do podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub do innej osoby niebędącej podatnikiem (dostawa B2C);

b) dostarczone towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego.

W definicji doprecyzowano, że WSTO obejmuje także przypadki dostawy towarów, gdy dostawca pośrednio uczestniczy w wysyłce lub transporcie tych towarów.

Ponadto od 1 lipca 2021 roku utrzymano w mocy, że sprzedaż wysyłkowa nie dotyczy zbycia:

• nowych środków transportu;
• towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz – miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane (nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem);
• towarów opodatkowanych na zasadzie VAT-MARŻY.

W najnowszych regulacjach dopuszczono jednak, w ramach realizacji sprzedaży wysyłkowej, towary stanowiące wyroby akcyzowe.

WSTO nie wystąpi jednak w przypadku, gdy:

• polski podatnik, realizując sprzedaż wysyłkową, nie przekroczył w poprzednim roku albo w trakcie bieżącego roku limitu wartości sprzedaży 10 000 euro (42 000 zł),
• polski podatnik, realizując sprzedaż wysyłkową, posiada siedzibę lub w przypadku jej braku – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w tylko jednym państwie członkowskim,
• towary są wysyłane lub transportowane na rzecz osób niebędących podatnikami, które mają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w dowolnym państwie członkowskim innym niż kraj UE przeznaczenia towarów (siedziby firmy).

Od 1 lipca 2021 r. zmniejszono także próg determinujący miejsce opodatkowania WSTO do wysokości 10 000 euro czyli 42 000 zł.

Próg 10 000 euro (42 000 zł) dotyczy łącznej sumy sprzedaży WSTO oraz usług telekomunikacyjnych nadawczych i elektronicznych (usługi TBE) na rzecz konsumentów, dokonanych przez podatnika do wszystkich państw członkowskich UE. Jest to zatem próg liczony łącznie dla wszystkich państw członkowskich, a nie odrębnie, jak miało to miejsce przed 1 lipca 2021 r. w przypadku sprzedaży wysyłkowej. Poniżej tego progu transakcje będą opodatkowane w państwie członkowskim, w którym podatnik świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne ma swoją siedzibę lub w którym znajdują się towary w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu.

Podatnik ma możliwość wyboru opodatkowania w państwie konsumpcji. Natomiast, w przypadku przekroczenia wskazanego progu transakcje zawsze będą opodatkowane w państwie konsumpcji.

Jeżeli w trakcie aktualnego roku lub w poprzednim roku wartość WSTO do wszystkich krajów UE przekroczy sumę 10 000 euro (42 000 zł), wówczas polski podatnik ma dwie możliwości:

• zarejestrować opodatkowanie sprzedaży wysyłkowej względem VAT w każdym kraju UE przeznaczenia, do którego realizowana jest sprzedaż wysyłkowa;
• złożyć zawiadomienie do polskiego naczelnika urzędu skarbowego o rejestrację do procedury OSS (następca MOSS) i opodatkować wykonywaną sprzedaż wysyłkową według stawek VAT krajów UE przeznaczenia, ale poprzez składanie elektronicznej deklaracji kwartalnej w Polsce.

Warunkiem uznania dostawy towarów w ramach WSTO za dostawę dokonaną na terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, w przypadku gdy towary te są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju, jest otrzymanie w terminie do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, dokumentów potwierdzających dostarczenie tych towarów poza terytorium kraju.

W przypadku WSTO, brak dokumentów wskazujących, że towary zostały dostarczone do nabywcy, co do zasady, nie zwalnia podatnika z obowiązku rozliczenia podatku w państwie członkowskim konsumpcji (zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy). Obowiązek rozliczenia podatku wynika w takim przypadku z przepisów obowiązujących na terytorium tego państwa członkowskiego. Jest on przy tym niezależny od sposobu rozliczenia należnego w tym państwie podatku, tj. niezależnie od tego czy podatnik korzysta z OSS czy też rozlicza VAT z wykorzystaniem rejestracji w tym państwie członkowskim. Otrzymanie, po upływie terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy, wymaganych dokumentów wskazujących, że towary zostały dostarczone do nabywcy, uprawnia podatnika do dokonania korekty wykazanego podatku należnego, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym te dokumenty otrzymał.

Rejestracji do procedury VAT OSS dokonuje się za pośrednictwem formularza VIU-R składanego do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, który po weryfikacji zgłoszenia przesyła do podatnika komunikat o przyjęciu lub odmowie przyjęcia do procedury szczególnej. Rejestracja jest skuteczna od pierwszego dnia kwartału kalendarzowego następującego po kwartale, w którym podatnik złożył zgłoszenie do procedury OSS.

Deklaracja do rozliczania podatku VAT w zakresie WSTO oznaczona jest jako VIU-DO. Należy ją składać do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale za pomocą systemu e- Deklaracje do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Podatek płacony jest w euro według stawek obowiązujących w państwach konsumentów.

Rejestracja do procedury VAT OSS nie jest dożywotnia. Przedsiębiorca, który dokonał rejestracji, składając formularz VIU-R, ma prawo do rezygnacji i rejestracji do VAT w kraju nabywcy. Zgodnie z art. 22a ust. 5 ustawy o VAT podatnik, który zdecydował się na rozliczanie WSTO w ramach VAT OSS, może zrezygnować z korzystania z tej procedury najwcześniej po upływie dwóch kolejnych lat, licząc od dnia dokonania pierwszej dostawy w obrębie tej procedury.