Mienie przesiedleńcze

Like Don't move Unlike

 

9

Pamiętać trzeba, że przepisy prawa celnego z zakresu zwolnień celnych odnoszą się do towarów przywożonych z państw trzecich, czyli spoza UE na terytorium UE. Pojęcie mienia przesiedleńczego na gruncie przepisów celnych dotyczy więc zasadniczo obywateli polskich powracających po czasowym zamieszkaniu w państwie trzecim oraz obywateli państw trzecich przenoszących swoje miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Innymi słowy, rzeczy przywożone do Polski z terytorium UE nie podlegają obowiązkowi zapłaty cła, ponieważ obowiązek ten został zniesiony wraz z przyjęciem Polski do unii celnej. Przemieszczanie więc towarów w ramach UE jest neutralne pod względem cła niezależnie od ich kwalifikacji jako mienia przesiedleńczego.

Zgodnie z przepisami mienie przesiedleńcze należy zgłosić organowi celnemu, znajdującemu się na terytorium Polski, celem dopuszczenia do obrotu. Następnie należy złożyć wniosek o zwolnienie celne oraz zgłosić procedurę tranzytu. Wymagane do tego jest przesłanie elektronicznego zgłoszenia do unijnego systemu tranzytowego NCTS oraz złożenie zabezpieczenia w wysokości należności celnych i podatkowych. Do zgłoszenia celnego, które zawiera wniosek o zwolnienie z należności celnych, należy dołączyć spis przewożonych rzeczy (w dwóch egzemplarzach), które ukażą zestawienie ilościowe oraz wartościowe mienia. Formalności związane z mieniem przesiedleńczym wykonuje nasza Agencja Celna OCLIJ SIĘ. W przypadku zainteresowania ofertą prosimy o kontakt z kancelarią.

Zasadniczo rozważając kwestię mienia przesiedleńczego należy odnieść się do wykładni art. 4 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz.U.UE.L 2009.324.23 z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem Nr 1186/2009″. Stosownie do art. 4 rozporządzenia Nr 1186/2009, zwolnienie ograniczone jest do mienia osobistego, które:

• z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych okoliczności, pozostawało w posiadaniu oraz, w przypadku towarów nieprzeznaczonych do konsumpcji, było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania przez co najmniej sześć miesięcy przed datą, w której osoba zainteresowana przestała zamieszkiwać w państwie trzecim, który opuściła;
• jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania.

Ponadto państwa członkowskie mogą uzależnić zwolnienie takiego mienia od poniesienia w kraju pochodzenia, bądź w kraju opuszczanym opłat celnych lub skarbowych, którym takie mienie zwykle podlega.

Analizując brzmienie powyższego przepisu należy stwierdzić, że zwolnieniem z konieczności zapłaty należności celnych przywozowych może być objęte wyłącznie takie mienie osobiste osoby przesiedlającej się z państwa trzeciego, w stosunku do którego spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

•  mienie to (dotyczy to towarów nieprzeznaczonych do konsumpcji) znajdowało się w posiadaniu osoby przenoszącej swoje miejsce zamieszkania (osoby zainteresowanej);
•  mienie to było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania w państwie trzecim przez co najmniej sześć miesięcy;
•  mienie to jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania.

Zwolnienie rzeczy przywożonych w ramach tzw. mienia przesiedlenia udzielane jest pod warunkiem ich nieodstępowania przez okres 12 miesięcy od dnia dopuszczenia do obrotu, a w przypadku naruszenia tego warunku powstaje obowiązek uiszczenia należności celnych przywozowych według stawek obowiązujących w dniu tego odstąpienia oraz według rodzaju rzeczy i wartości celnej ustalonej lub przyjętej w tym dniu przez organ celny.

Wartym zauważenia jest, że omawiane zwolnienie z należności celnych towaru przywożonego z państwa trzeciego na obszar celny Unii Europejskiej stanowi wyjątek od generalnej zasady powszechności cła, a skoro tak, to wszelkie przepisy statuujące to zwolnienie (m.in. art. 4 pkt a/ rozporządzenia Nr 1186/2009) należy interpretować ściśle, stosując wykładnię zwężającą, a nie rozszerzającą. Pojęcie “używania mienia osobistego” – wobec jednoczesnego braku jego definicji legalnej na gruncie ww. rozporządzenia – należy, w odniesieniu do samochodów, rozumieć jako ich zwyczajowo przyjętą eksploatację, umożliwiającą legalne (zgodne z porządkiem prawnym panującym w danym kraju) ich użytkowanie i poruszanie się po drogach publicznych. Zwyczajowo przyjętym przeznaczeniem/zastosowaniem dla pojazdu mechanicznego jest jego użytkowanie w ruchu drogowym i poruszanie się po drogach publicznych, a zatem należy się w pełni zgodzić, iż zdatny do użytkowania (używania) samochód – niezależnie od kraju, w którym jest użytkowany – musi znajdować się w takim stanie technicznym, by nie zagrażał bezpieczeństwu osób nim jadących i innych uczestników ruchu drogowego, a w konsekwencji, by nie naruszał porządku ruchu na drodze i nie narażał kogokolwiek na szkodę. Samochód uszkodzony nie spełnia takiego wymogu.

Pojęcie “używania” odnoszące się do mienia przesiedlenia to autonomiczne pojęcie prawa unijnego, które musi być definiowane z punktu widzenia założeń (celów) tego prawa (uniknięcia rozbieżności w stosowaniu systemu zwolnień w poszczególnych państwach członkowskich), a nie przez odwoływanie się do przepisów prawa krajowego (ustaw), które normują konkretne zagadnienia prawne (inne aniżeli kwestie stosowania systemu zwolnień z należności celnych przywozowych) i zostały stworzone przez ustawodawcę krajowego na potrzeby wyłącznie tych ustaw. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez WSA w Gdańsku wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2016 (IIISA/Gd 200/16)

Nie istnieje norma prawna w wspólnotowym porządku prawnym, która przewiduje możliwość wyłączenia określonych grup osób z obowiązku spełnienia warunku używania, w poprzednim miejscu zamieszkania, pojazdu samochodowego wchodzącego w skład mienia przesiedlenia, przez okres co najmniej sześciu miesięcy przed datą opuszczenia przez osobę przesiedlającą się miejsca zamieszkania w państwie trzecim, ani też nie przewidują takiej możliwości w przypadku przywozu pojazdu samochodowego, którego warunki konstrukcyjne uniemożliwiają jego rejestrację w Polsce. Przepisy te nie uprawniają również do zwolnienia osoby przesiedlającej się z obowiązku sześciomiesięcznego używania pojazdu samochodowego w sytuacji, w której pojazd podlega ograniczeniom rejestracji w kraju poprzedniego zamieszkania.

Przepisy prawa celnego nie stanowią więc uprawnienia dla osób, które zamieszkiwały, pracowały, bądź pełniły służbę w państwie trzecim do przywozu bez cła nowo zakupionych lub nabytych w tzw. “drodze powrotnej” samochodów.

Dokumentacja

Dokumentacja związana z mieniem przesiedleńczym nie jest ściśle określona. Bezpośrednio wynika to z konieczności dostosowania możliwości stosowania ulgi do stanów prawnych krajów trzecich. Nie jest bowiem możliwe, by skutecznie wymagać dla zastosowania ulgi dokumentacji, która nie jest zasadniczo prowadzona w kraju, z którego osoba się przesiedla. Wprowadzenie ściśle zakreślonego katalogu dokumentów skutkowałoby niesprawiedliwym dostępem do możliwości zastosowania ulgi poprzez wykluczenie osób z krajów o niesformalizowanych standardach administracyjnych. Można więc przedstawić organom celnym dowolne dokumenty przy spełnieniu założenia, że rzetelnie potwierdzają spełnienie wymogów do zastosowania zwolnienia w odniesieniu do rzeczy przywożonych w ramach własnego mienia przesiedleńczego, w myśl zasady ogólnej – jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Rozwijając kwestię dostosowania przepisów związanych z mieniem przesiedleńczym warto również przytoczyć, że zwolnienie z należności celnych przywozowych nie jest uzależnione od prawa własności rozumianego jako prawa rzeczowego, którego treścią jest uprawnienie do posiadania, korzystania oraz rozporządzania rzeczami z wyłączeniem innych osób w granicach ustanowionych przepisami prawa i zasady współżycia społecznego – jak stanowi art. 144 Kodeksu cywilnego, lecz warunkiem jest ich posiadanie i używanie.

Samochód osobowy jako mienie przesiedleńcze

Jednym z najczęstszych składników majątku wchodzącego w skład mienia przesiedleńczego jest samochód. Udokumentowanie posiadania oraz używania samochodu osobowego zazwyczaj polega na przedstawieniu:

• dowodu rejestracyjnego wystawionego minimum 6 miesięcy przed przesiedleniem na imię i nazwisko osoby zmieniającej miejsce zamieszkania.

Jeśli jednocześnie jest możliwe udokumentowanie nieprzerwanego 12-miesięcznego pobytu poza granicami UE, dokumentami takimi jak:

• umowa o pracę,
• umowa najmu mieszkania,
• comiesięczne rachunki telefoniczne, rachunki za media,

oraz spełnienie założenia, że samochód będzie używany w takim samym celu jak przed przeniesieniem, nie ma przeciwskazań do potraktowania samochodu osobowego jako mienie przesiedleńcze.

Mienie przesiedleńcze jako podstawa zwolnienia z VAT i akcyzy

Przenosząc swoje centrum interesów życiowych wraz z mieniem przesiedleńczym na teren Polski należy pamiętać, że spełnienie przesłanek zwolnienia z podatku VAT i akcyzy wymaga odrębnego rozpatrzenia, w myśl przepisów:

• art. 47 ustawy o podatku od towarów i usług(VAT), oraz
• art. 112 ustawy o podatku akcyzowym. Problematyka podatku akcyzowego przy sprowadzeniu samochodu osobowego została już szerzej poruszona na naszym blogu.

Warunki zwolnienia jakie dyktuje nam art. 47 VAT nie odbiegają w sposób istotny od założeń funkcjonowania zwolnienia z należności celnych mienia przesiedleńczego opisanych powyżej. Zwalnia się od podatku import rzeczy użytku osobistego osoby fizycznej przenoszącej miejsce zamieszkania z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• rzeczy służyły do osobistego użytku tej osobie w miejscu zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, z tym że towary nieprzeznaczone do konsumpcji musiały służyć do takiego użytku przez okres co najmniej 6 miesięcy przed dniem, w którym osoba ta przestała mieć miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego;
• rzeczy będą używane na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim były używane na terytorium państwa trzeciego;
• osoba fizyczna miała miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę miejsca zamieszkania;
• rzeczy te przez 12 miesięcy od dnia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mogą zostać oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w inny sposób odstąpione odpłatnie lub nieodpłatnie bez wcześniejszego poinformowania o tym organu celnego.

Pamiętać należy, że zwolnienia na gruncie podatku od towarów i usług nie stosuje się do:

• napojów alkoholowych;
• tytoniu i wyrobów tytoniowych;
• środków transportu przeznaczonych do działalności gospodarczej;
• artykułów potrzebnych do wykonywania zawodu lub zajęcia, innych niż przenośne przedmioty sztuki stosowanej lub wyzwolonej.

Import rzeczy osobistego użytku jest zwolniony od podatku, jeżeli rzeczy zostały zgłoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upływem 12 miesięcy od dnia przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium kraju.

W przypadku sprzedaży rzeczy lub przeniesienia prawa własności w inny sposób, poprzez wynajem, użyczenie, wydzierżawienie lub inne odstąpienie rzeczy objętej zwolnieniem dokonanych przed upływem terminu 12 miesięcy, rzeczy te są opodatkowane podatkiem według stawek obowiązujących w dniu tego odstąpienia, z uwzględnieniem wartości celnej ustalonej dla tego dnia przez organ celny.

---

---

---